RAID Nedir
Sunucunuzun performans optimizasyonu, NAS üzerinde veri kaybını önlemek yada benzeri ihtiyaçlarda RAID’e ihtiyacınız vardır. Burada en önemli soru hangi RAID türünü seçeceğiniz.
NAS cihazı almak için arama yapmış iseniz, RAID kelimesini görmüşsünüzdür. Genelde RAID sistemi, sunucu yada NAS performansını arttırmak için iki yada daha çok disk kullanır, sistemlerinizdeki hard disk kaynaklı sistem hatalarını ve veri kayıplarını önlemeye çalışır. Kısacası hata toleransı sağlar.
RAID seçimi yaparken hata toleransı, disk sayısı, disk tipi ve performans gibi durumlar göz önünde bulundurulmalıdır. İşletmeler, ev kullanıcılarına göre donanım arızasından kaynaklı veri kayıplarını engellemeyi daha çok önemsemelidir.
RAID Nedir?
RAID, hard disk hata toleransı ve performansın mecburi olduğu durumlarda kullanılır. Veri merkezlerinde çalışan sunucu ve NAS’ lar çoğunlukla RAID kontrolörü diye isimlendirilen iç bir donanıma sahiptir. Bu cihazlar RAID yapılandırmasına bağlı olarak birden fazla SATA ve SSD disklere sahiptir. Tüketici ihtiyaçları nedeni ile ev için üretilmiş NAS cihazlarında da RAID özelliği vardır
Yazılım tabanlı RAID, donanımsal bir RAID kontrolörü kullanmadan RAID kurulabilmesi anlamına gelir. RAID özelliği işletim sisteminlerinde yazılımsal olarak desteklenmektedir. Tek bir diski iki bölüm olarak kurabilir, bir tanesini ön yükleme için diğerini de veri depolaması için kullanabilirsiniz.
Bu tarz RAID başta Linux, OS X sunucusu ve Windows sunucuları olmak üzere işletim sistemleri tarafından desteklenmektedir.
Hangi RAID Tipi?
Birden fazla RAID seviyesi vardır. Hangi seviyeyi seçeceğiniz RAID’ i ne sebep ile (hata toleransı, performans ya da her ikisi) kullanacağınıza bağlıdır. Ayrıca donanım tabanlı RAID yada yazılım tabanlı RAID sahibi olmanız da önemlidir. Donanım tabanlı RAID kullanacaksanız RAID kontrolör modeli de önemlidir. Değişik RAID kontrolörleri değişik RAID tiplerini destekler ve kullanılacak disk çeşitlerini belirler: SAS SSD, SAS, SATA yada SSD.
En Gözde RAID Türleri
• RAID 0 sunucu performansını geliştirir. RAID 0 kullanıldığında veri birden çok diskin üzerine yazılır. Bu cihazın birden fazla disk ile çalışması ve performansın yükselmesi demektir. Birden fazla sürücü datayı okuyup işler ve disk giriş / çıkışını yükseltir. En az iki disk ile çalışır. Hem yazılım tabanlı hem de donanım tabanlı RAID, birçok RAID kontrolörü gibi RAID 0’ı destekler. Olumsuz tarafı ise hata toleransı yoktur. Eğer disklerden biri bozulursa bütün sıralama bozulur ve çok büyük ihtimal veri kaybı olur yada bozulma artar. Kısaca yüksek performans sağlanır ancak disklerden bir tanesi bile bozulur ise veri kayıp olur.
• RAID 1 hata toleransı olan disk ikileme olarak bilinir. RAID 1 ile veri devamlı olarak bir diskten diğerine kopyalanır. Böylece replika ya da ikiz yapı sağlanmış olur. Eğer disklerden bir tanesi bozulursa diğeri çalışmaya devam edebilir. Bu hata toleransı kullanmanın en basit yolu ve aynı zamanda düşük maliyetlisidir.
RAID 1’in dezavantajı ise performansta düşüşe sebep olmasıdır. RAID 1 hem yazılım tabanlı hem de donanım tabanlı kullanılabilir. RAID 1 donanım uygulaması için en az iki disk gereklidir. Yazılım tabanlı RAID 1 ile iki fiziksel disk yerine veri tek bir disk üzerinde disk bölümünde kopyalanabilir. Önemli bir nokta da RAID 1’in disk kapasitesini ikiye böldüğüdür. Mesela iki adet 1 TB’lık diske sahip sunucu RAID 1 ile konfigüre edilmişse, depolama kapasitesi 1 TB olacaktır, 2 TB değil. Kısaca RAID iki adet yada daha fazla diski yedekleme olarak kullanacak, genel kapasite sadece 1 adet disk kapasitesine eşit olacaktır.
• RAID 5 sunucu ve NAS cihazları için en çok kullanılan RAID konfigürasyonudur. Bu RAID seviyesi RAID 1’den daha iyi bir performans sağlamaktadır. RAID 5, veriyi üç yada daha fazla diske bölüştürülür. Eğer bir disk hata verirse veya arızalanmaya başlarsa, veri bu dağıtılmış veri ve eşlik bloğundan sorunsuz bir şekilde otomatik olarak tekrar yaratılır. Temelde sistem, bozulan diski değiştirene kadar, bir diskle bile olsa çalışmasına devam eder.
RAID 5’in bir avantajı da NAS ve sunucu diskinin sistem çalıştırılırken değiştirilmesine olanak sağlamasıdır. Yani gruptaki bir disk bozulduğunda, sunucu veya NAS’a erişen kullanıcıların bağlantısını kesmeden; sunucu veya NAS’ı kapatmadan yenisi ile bozulanı değiştirebilirsiniz.
RAID 5’in dezavantajı ise sunucuların birçok yazma işlemi gerçekleştirdiğinden performans düşüşüdür. Birçok çalışanın çalışma gününde erişim sağladığı veri tabanı olan bir sunucudaki RAID 5’te fark edilebilen bir gecikme olabilir.
• RAID 6 işletmelerde oldukça yaygın olarak kullanılır. RAID 5 ile hemen hemen aynıdır. Farkı RAID 6 daha dayanıklı bir çözümdür. RAID 5’e göre birden çok eşlik bloğu kullanır ve bu sayede daha dayanıklı olmaktadır. İki diskiniz bozulur ama sisteminiz çalışmaya devam eder.
• RAID 10 RAID 1 ve 0’ın bir kombinasyonudur. Genel olarak RAID 1+0 olarak ifade edilir. RAID 1’in ikilemesi ile RAID 0’ın bölümlemesini kombine eder. En iyi performanslı RAID seviyesidir fakat diğerlerinden daha maliyetlidir. Diğer RAID seviyelerinden iki kat daha fazla diske ihtiyaç duyar. En azından dört disk ile çalışır. Bu RAID seviyesi yüksek kullanım sağlanan veri tabanı sunucuları yada birçok yazma işlemi gerçekleştiren donanımlar için idealdir. RAID 10, hem donanım tabanlı hem de yazılım tabanlı olarak uygulanabilir ancak yazılım tabanlı olarak kullanılır ise performans avantajları kaybolmaktadır.
Diğer RAID Seviyeleri
Diğer RAID seviyeleri de bulunmaktadır. Örnek: 2, 3, 4, 7, 0+1,50,60 vb. Bunlar yukarıda bahsettiğimiz asıl RAID türlerinin değişkenleridir ve belirli işlemler için kullanılır. Bu seviyelerin kısa tanımları:
• RAID 2, RAID 5’e benzer ama ikizleme ile disk bölüştürme yerine, bölüştürme bit seviyesinde gerçekleşir. RAID 2 az kullanılır çünkü uygulama maliyeti yüksektir ve bazı disk girdi ve çıktı operasyonlarında düşük performans gösterir.
• RAID 3, RAID 5’e benzemekte ama bu çözüm özelleştirilmiş bir eşlik sürücüsü gerektirir. RAID 3 fazlaca uzmanlaşmış veri tabanı veya işleme çevrelerinde kullanılır.
• RAID 4 disk bölüştürmesinin RAID 3’teki gibi bit seviyesi yerine byte seviyesinde olduğu konfigürasyondur.
• RAID 7 artık piyasaya sunulmayan ve özel bir kurum tarafından sahiplenmiş tescilli bir RAID seviyesidir.
• RAID 0+1 genel olarak RAID 10 ile karıştırılır ancak ikisi farklıdır. RAID 0+1, RAID 0 düzeni olan bölümlerin ikiz dizilişidir. Yüksek performans gerektiren fakat yüksek ölçeklenebilirlik gerektirmeyen altyapılar için kullanılır.
Birçok küçük ve orta büyüklükteki işletme amaçları için RAID 0, RAID 1, RAID 5 ve bazı durumlarda da RAID 10’un performansı yeterlidir. Ev kullanıcısı için RAID 5 aşırı enerji kullanabilir ancak RAID 1 de disk ikizlemesi ile yeterli hata toleransını sağlar.
Önemli bir konu; RAID tek başına bir yedekleme çözümü değildir ve bir yedekleme stratejisi gibi kullanılamaz. RAID, NAS ve sunucu performansını optimize etmek ve donanım hatalarından hızlı şekilde kurtulmak için mükemmel faydalar sağlar. Fakat bir felaket kurtarma çözümünün sadece bir parçası olabilir.